مسجد و رفع نیازهای نمازگزاران
موقعیتی همچون مسجد، باید واجد ویژگی هایی باشد که آن ویژگی ها به تامین نیازهای مردم منجر شود. بین میزان تامین کنندگی مسجد و جذاب بودن آن رابطه ای مستقیمی وجود دارد.
دین مبین اسلام، دین مدنیت و اجتماع است. اساس و بنای فرهنگ اسلام، بر زدودن خودخواهی و رهایی انسان از تنهایی و حصار خود استوار است. هریک از تعالیم دینی و الزامات شرعی، به نحوی جامعه اسلامی را به سوی همراه شدن تمامی انسان ها پیش می برد.
نماز جماعت یعنی مبارزه با تک روی، با مردم بودن، نزدیک کننده دل ها و تقویت کننده روح اخوت و انس گرفتن انسان ها با هم و مقدمه ایجاد وحدت امت اسلامی در میان سایر عبادات، چه واجب و چه مستحب است. هیچ عبادتی به اندازه نماز جماعت ثواب ندارد تا جایی که ثواب تمام اعمال را ملائکه ثبت می نمایند اما ثبت و ضبط نماز جماعت را خداوند بر عهده گرفته است.
نماز جماعت در واقع هم نماز است و هم راه و روشی برای اقامه نماز. به عبارت بهتر نوعی عرضه نماز در جامعه و نمادی از اجتماعی بودن آن است. بدیهی است که این عرضه و در معرض دید قرار گرفتن نماز، هم معتقدان را خوشحال می کند و هم زمینه ای برای جذب و تمایل دیگران برای حضور در نماز جماعت است.
اقامه نماز جماعت بهترین راه و روش برای تثبیت، تقویت و حاکمیت نماز، در جامعه و از عوامل تاثیرگذار، در برپایی نماز است، زیرا حضور در مسجد و دیدن مراسم اقامه نماز جماعت، به طور طبیعی نوجوانان و جوانان را به سوی نماز جلب می کند و این جماعت تبلور عینی ارزش ها و نمایش زیبایی ها و یکی از برجسته ترین صحنه های تعاون و همکاری جمعی است. نماز جماعت مصداق بارز «یدالله مع الجماعه» بوده و است واستجابت دعای جمعی، در نماز جماعت از سوی ائمه اطهار(علیهم السلام) مورد تاکید قرار گرفته است.
اهمیت اقامه نماز در مسجد
مسجد از جایگاهی ویژه و منزلتی والا در میان مسلمانان برخوردار است. این تقدس، نه به معنای بعد مکانی آن بلکه به عنوان فضایی معنوی که پرستش و نیایش در آن انجام می گیرد است. اگرچه مسجد دارای کارکردهای متنوع، مختلف و خرده نقش های متعدد است ولی مهمترین و اصلی ترین کارکرد آن انجام امور عبادی، در آن است.
بنا به دستورات و آموزه های اسلامی، خداوند متعال لا مکان و لازمان است. رسول گرامی اسلامی در روایتی مشهور می فرماید: « مساجد خانه های خدا در زمین هستند و آنها بر اهل آسمان نورافشانی می کنند و همچنانکه ستارگان بر زمین نورافشانی می کنند».
هدف از بیان این کلام گران سنگ، ترسیم جایگاه رفیع مساجد و بیان اهمیت این مکان مقدس الهی، در نزد مسلمانان است تا آنها بتوانند با بهره گیری از این آموزه بیش از پیش، به این کانون اجتماع و وحدت توجه نموده و در تمام امور ( به ویژه اعمال عبادی که در راس آن اقامه نماز قرار دارد) آن را محور قرار دهند. با توجه به رهنمودهای موکد معصومین (علهیم السلام) در خصوص اقامه نماز جماعت، جهت عملی کردن منویات آن حضرات نیاز به مکانی است تا این اجتماع شکل بگیرد.
در این راستا بهترین مکان جهت انجام این مهم، مساجد هستند و به همین دلیل و با هدف ایجاد انگیزه و رغبت و نیز ترویج این اندیشه، اجر و پاداش اقامه نماز، در مسجد را چندین برابر برپایی آن در خانه ذکر کرده اند تا بدین طریق با حضور مومنین در مساجد، امور مسلمین نیز سازماندهی شده و شکل بگیرد.
همان گونه که مساجد از آغاز تاکنون به عنوان مرکز اجتماع و تعاون و مهد افکار و نیز بستر اندیشه سازی و اندیشه پروری، در محیطی با صفا و معنوی به شمار می آیند، مهمترین عامل در ایجاد این فضا وجود اجتماعی مخلص و مومن است و اصلی ترین برنامه ای که موجب می شود تا این همایش معنوی شکل بگیرد و هر روز پنج وعده تکرار شود برپایی نماز جماعت است. به همین دلیل مسجد و نماز جماعت لازم و ملزوم یکدیگرند و بسان دو بال کبوتر، امکان پرواز مومنان و نمازگزاران را به عالم بالا فراهم می سازند.
مفهوم جذب و جذابیت
معنای لغوی «جذب»، در فرهنگ عمید، کشیدن، به سوی خود کشیدن، کشش و ضد دفع است. چنانچه می دانیم قدرت جذب کنندگی هر مکانی یا موقعیتی به میزان تامین کنندگی آن مکان، در رابطه با نیازهای پیرامون اش بستگی دارد. جذب کنندگی یک موقعیت ممکن است به دو جهت مورد توجه قرار گیرد. گاهی بعضی ها بر این باورند که یک موقعیت جذاب است به خاطر اینکه فی نفسه جذاب است چه آن موقعیت نیازی را ارضا کند و چه ارضا نکند. در اینجا ارزش فی نفسه امور و موقعیت، یا مکانی مستلزم این است که خود آن موقعیت واجد ویژگی ها و خصایصی باشد که به نظر بینندگان زیبا و ارزشمند به نظر آید.
عده ای دیگر بر این باورند که ارزشمندی امور یا جاذب بودن موقعیتی، به ارزش بیرونی و عینی آن است و آن موقعیت باید واجد ویژگی هایی باشد که به واسطه آن بخشی از نیازهای آدمی مرتفع شود. بر اساس دیدگاه دوم (چنانچه ما نیز بر آن تاکید می ورزیم)، موقعیتی همچون مسجد، باید واجد ویژگی هایی باشد که آن ویژگی ها به تامین نیازهای مردم منجر شود. بین میزان تامین کنندگی مسجد و میزان جذاب بودن آن رابطه مستقیمی وجود دارد. آدمی نیز رو به موقعیت هایی دارد که این نیازها را تامین می کنند.
پایان پیام/
منبع: کتاب «روش های جذب نوجوانان و جوانان به مساجد و نماز جماعت» نوشته محمدعلی موظف رستمی
منبع: کتاب روش های جذب نوجوانان و جوان
N830/U0/S3,/C4/T3