پایگاه خبری مسجد نیوز

بسم الله الرحمن الرحیم

   گیم نت چند سالی است که به واژگان ادبیاتی کشور ما وارد شده است. مکانی عمومی انباشته از ابزارهای رایانه­ای که کودکان و یا حتّی بزرگسالان را برای انجام  بازی­های مجازی دور هم جمع می‌کند.

گیم نت یک سوغات تهاجمی، از جنس شبیخون فرهنگی است که امروزه بیشتر از هر چیز دیگر جای خود را در بین کودکان و نوجوانان باز کرده است؛ به طوری که پاتوق بسیاری از کودکان، به طور مداوم در این فضاها است.

   مکانی که برد و باخت و خوشگذرانی و قهرمان بازی در آن حرف اول را می­زند. با نگاهی واقع بینانه به گیم­نت‌ها در فضای تهاجم فرهنگی، شاهدیم که فضاهایی همچون گیم­نت و... ابزاری تعریف شده با کارکردی مشخص است که موجبات گسست عاطفی بین کودک و خانواده را رقم خواهد زد. اینگونه است که کودک و نوجوان جامعه ما را از خانواده و مکان­های تعلیمی- تربیتی همچون مساجد، جدا کرده­اند. به طوری‌که افراد را آرام آرام به سوی سردرگمی و بی­هدفی سوق خواهد داد. بی شک خانواده و در کنار خانواده، نهادها و کانون‌های فرهنگی موجود در مساجد، بهترین و بارزترین مکان برای تربیت کودکان و نوجوانان هستند. بنابراین کودکان تنها در سایه‌ی محبّت و تدبیراندیشی خانواده­ها و نیز فضای معنوی مساجد می‌توانند به رشد و تعالی دست یافته و هویت حقیقی شخصیت آنها شکل گیرد .

 

تربیت گیم­نتی یا مسجدی!

در این آشفته بازار تربیتی که هر نهاد و مکانی داعیه‌دار تربیت کودک است، باید کودک را به کدام سمت کشانید؟ کودک باید در چه فضایی قرار بگیرد؟

   ساعت­ها حضور بدون زمان­بندی و برنامه­ریزی کودکان در گیم­نت­ها برای انجام بازی‌های رایانه آسیب­های جبران ناپذیری برای کودکان در پی خواهد داشت؛ آنچنانکه آینده این نسل از حیث سلامت روانی و جسمانی در معرض تهدید و خطرات بسیاری است.

   آسیب­های جسمانی فراوانی از جمله بروز فشارهای عصبی، سردرد، چشم درد، چاقی، کمر درد، دردهای مفصلی انگشتان و مچ دست، کم خوابی و بی­خوابی، اختلال در اشتها و خارج شدن ستون فقرات از حالت طبیعی و بسیاری موارد مشابه را می‌تواند به همراه داشته باشد. اما مهم‌ترین و بدترین آسیب این بازی‌ها از بین بردن روح معصومانه کودکان است. در کنار این آفت­ها و آسیب‌های اخلاقی، از بین بردن رابطه فکری، عاطفی فرزندان و والدین از دیگر آسیب‌های بازی‌های رایانه­ای است که کودکان را همواره در معرض تهدید قرار می­دهد. همچنین برخی از کارشناسان معتقدند تماس بیش از حد با بازی‌های رایانه­ای موجب اعتیاد کودکان به اینگونه بازی‌ها می‌شود.

    سرگرم شدن به فضای ناسالم گیم­نت­ها  و کم توجّهی به حضور کودکان در مساجد، با وجود آسیب‌های ذکر شده، همگان را به این مهم وامی­دارد که در پی چاره­ای باشیم. بنابراین بر ما است تا کودکان را به سمت مسجد سوق دهیم، تا اینکه ایشان از فشار این آسیب‌ها در امان بمانند.

   اگر نیم نگاهی به کارکردها و عملکرد مساجد در طول تاریخ بیاندازیم، این گفته‌ تأیید خواهد شد که مساجد صرفاً برای ادای فرائض دینی نبوده، بلکه علاوه بر پایگاه تجمع طبقات گوناگون اجتماع برای ادای وظایف شرعی و دینی، همواره پایگاهی برای استفاده­های علمی، فرهنگی،آموزشی برای همه اقشار به ویژه جوانان و نوجوانان و کودکان بوده است. همانگونه که مساجد همواره محلّ تصمیم­گیری‌های سیاسی و شروع بسیاری از حرکت­های اسلامی و نهضت­ها بوده است، در مقابل، هرگاه ارتباط انسان با دین و مساجد ضعیف یا قطع شده، ضعف، ناتوانی، شکست را برای ملّت­ها در پی داشته است.

 

مسجد یا گیم نت ...

   بسیاری از گیم ­نت‌ها به پاتوقی برای پسران کم سنّ و سال تبدیل شده است؛ به طوری که برای رفتن به این اماکن، لحظه شماری می‌کنند و تمام همّ و غم آن‌ها، انجام بازی‌های رایانه­ای و برنده شدن در آن‌ها است. به خصوص پس از پایان تعطیلات تابستان، بسیاری از آن‌ها مشتاقانه در انتظار بازگشت از مدرسه و رفتن به گیم نت‌ها هستند. تربیت کودکان قبل از وجود گیم­نت در مدرسه و مسجد می‌گذشت، به طوری که تمام تلاش مادران و پدران بر این امر بود که فرزندشان در محیطی کاملاً معنوی و علمی رشد یافته و از هر گونه محیط مخرّبی، که سبب از بین بردن روح معصومانه فرزندشان می­شود دور باشند. براین اساس همواره برآن بودند تا فرزندان خود را به مسجد محلّه برده، تا در آنجا علاوه بر آشنایی با فرایض دینی، از حیث تربیت اجتماعی و اسلامی هم به رشد شخصیتی خود برسند.

    اولین اثر سوء گیم نت در خلاء مسجد، وقوع حالت‌های عصبی و نشست و برخاست با افرادی است که تربیت درستی ندارند و این سبب مشکلاتی برای خانواده خواهد شد. در حالی که اگر کودک در مسجد رشد یافته باشد و از برنامه‌های تربیتی مسجد استفاده برده باشد، روح متعالی و پاک خود را در همه حال حفظ خواهد کرد. اما امروزه متأسفانه با کودکانی مواجهه می­شویم که روح معصومانه خود را به بهانه جسور شدن و قهرمان بودن در گیم­نت‌ها، تحت تسلّط خشونت و عصیان‌گری درآورده­اند.

    این روحیات کودکان و نوجوانان تا حدودی برخلاف منش و رفتار هم سنّ و سالان خود در چند دهه قبل است. در گذشته بیشتر خانواده‌ها تلاش می‌کردند فرزندان خود را با مکان‌های مذهبی و به ویژه با مسجد آشنا کنند، تا فرزندان علاوه بر یادگیری مهارت­های آموزشی، از معرفت دینی هم بهره­مند شوند. بنابراین ایشان در کنار حضور و تعلیم و تربیت در مدارس، قسمتی از ساعات روز را در مساجد می­گذراندند. اینگونه مسجد، هم مدرسه بود، هم محلّی برای رشد معنوی و یادگیری معرفتی دین. کودک دیروزی با معرفت در مدرسه و فراگیری امور دینی و فرایض دینی در مسجد تربیت می‌یافت.

    ابعاد تربیتى مسجد به گونه­اى با ابعاد عبادى آن، پیوند و ارتباط عمیقی دارد؛ زیرا عبادت و فراگیری فرایض دینی، پرورش دهنده روح و روان آدمى بوده و پاسخ به آن در واقع، پاسخ به یک نیاز طبیعى و مهم انسان است. شکل­گیری شخصیتی متعادل در صورتی محقّق خواهد شد که به نیازهاى جسمانى و روانى خود به طور منطقى پاسخ بگوییم و این تنها در سایه رشد و تربیت صحیح امکان­پذیر خواهد بود.

بنابراین کودک می­تواند با حضور در مسجد، به جای سرگرمی با گیم­نت­ها، با معنویات و اخلاق عملی از نزدیک آشنا شده و موجبات برقراری ارتباط قلبی محکم و پایداری را با خداوند متعال برقرار سازد.

 

سرخوردگی در گیم نت

   اگر نوجوانی چندین بار در یک بازی رایانه­ای شکست بخورد، دچار سرخوردگی می­شود و اعتماد به نفس او از بین خواهد رفت، علاوه بر این، بدترین هدیه­ای که کودک در گیم­نت خواهد گرفت، قماربازی است! کودک در گیم­نت قمار بازی کردن را یاد می‌گیرد، برد و باخت برای او مسأله مهمی قلمداد می‌شود. کودک در این راه برای برد، باید چیزی را گرفته و برای باخت چیزی را از دست بدهد و این اولین مرحله برای یاد گرفتن حرامی است که با این نوع تربیت آن را فرا می­گیرد. حال می­توان این مسأله را با کودکی که در فضایی کاملاً معنوی و در مسجد رشد می‌یابد، مقایسه کنیم. اولین هدیه­ای که او دریافت می­کند، عزّت نفس است. مهم‌ترین حکمی هم که فرا می‌گیرد، حلال و حرام بودن است.

   در کنار این مسایل، آفت­های دیگری هم هست که گریبان کودکان جامعه را می‌گیرد، این واقعیت که برخی بازی­های گیم­نت رفتارهای نادرست اخلاقی را رواج می­دهند، غیر قابل انکار است، در بررسی‌های صورت گرفته یک مرکز تحقیقات بازی­های رایانه­ای، مشخص شده که نزدیک به ۸۰ درصد بازی­های رایانه ای خشونت و تشویق به کشتن پلیس و انسان­های درستکار را ارزشی مهم و والا به حساب می­آورند!!

از طرف دیگر کسی که از ١٢ ساعت روز، به طور مثال ١١ ساعت را در گیم نت می‌گذراند، نمی‌تواند از مغز و قوای تفکّر خود به خوبی استفاده کند؛ چرا که تمام روز را در محیطی بسته قرار دارد و کسی هم نیست که او را از این فضا بیرون بیاورد.

 

رفاقت در مسجد، رقابت در گیم­نت

   تربیت نسل امروز به ویژه کودکان، شاخصه­ای است برای جامعه‌سازی آینده. زیرا در آینده نه چندان دور همین نسل تشکیل‌دهنده جامعه خواهند بود. بی­شک نوع تربیت این نسل و نوع شخصیت این افراد در چگونگی جامعه آینده نقش تعیین کننده­ای خواهد داشت. اهمیت تربیت نسل کودک و نوجوان در اندیشه‌ی مقام معظم رهبری هم ما به این امر واقف می­سازد که نباید در مورد تربیت کودکان و نوجوانان بی­توجّه باشیم.

" ما می­خواهیم از این نسلی که امروز مثل مادّه‌ی خامی و مثل ذخیره‌ای در اختیار یکایک ماست، چه ساخته شود؟ آینده‌ای را که آنها خواهند ساخت و پرداخت و پیش برد، چگونه تصویر کرده‌ایم؟ اگر حقیقتاً به آرمان­های اسلامی و ملّی و عظمت ایران و ایرانی و جبران راهی که دست­های استبداد سیاه در این صدوپنجاه سال، دویست سال اخیر ما را در آن کشانده است، فکر می­کنیم؛ اگر اینها برایمان مهم است و به آینده به معنای حقیقی کلمه اهمیت می­دهیم، پس بایستی به تربیت کودک و نوجوان خیلی بپردازیم، درباره‌ی آن خیلی فکر کنیم و اهمیت آن را خیلی بشناسیم؛ که احساس می­کنم برای برخی از مسؤولان امور فرهنگی و دست‌اندرکاران مسأله به این شکل مطرح نیست! " (مقام معظم رهبری)

 

    کودکان و نوجوانان  وقتی در چنین محیطی مجازی قرار می‌گیرند، اولین چیزی که یاد می‌گیرند این است که اینجا، همه دشمن تو هستند و تو برای بالا رفتن و رسیدن به جایگاه برتر، باید همه را از بین ببری؛ در غیر این صورت یک شکست خورده هستی. بنابراین کودک چاره­ای جز این ندارد که برای بالا رفتن دیگران را از سر راه بردارد. بنابر این نگرش، دیگر هم نوعانش برای او تنها یک مانع به شمار می­آیند.

به نوعی برخی بازی­های رایانه­ای در فضای گیم­نت، با دارا بودن صحنه­های خشونت، حمله و کشتار سبب ضربه به ارزش­ها و فضایل اخلاقی خوب فرد، از جمله ایثار و همدلی و.... خواهد شد. اما کودکی که در فضای مسجد قرار می­گیرد، اولین چیزی که یاد می­گیرد این است که در اینجا همه رفیق تو هستند و می­توان رفیق و دوستان جدیدی پیدا کنی. محبّت به هم جنس خود، ایثار و کمک از اولین مواردی است که کودک در مسجد یاد می‌گیرد. از همه مهم‌تر احترام به یکدیگر، سرلوحه و شعار یک کودک مسجدی است.

   برخلاف گیم­نت که کاملاً در فضای رقابت و دشمنی و از بین بردن است، مسجد فضایی برای رفاقت و کمک به یکدیگر و باهم رفتن و با هم رسیدن در کنار هم است. حسّ انتقام و دشمنی به هیچ عنوان در فضای مسجد وجود ندارد و کودک با لطافت­های بچّه‌گانه­ خود، راه بزرگ شدن با روحیه اجتماعی را یاد می‌گیرد. در این بازی­ها عموماً خشونت‌های زیاد، دلهره، وحشت، ترس، اضطراب، استرس، بی بند و باری و ... به وجود می‌آید. درگیری فیزیکی، پایین آمدن آستانه تحمّل، بی­اعتنایی و گوش نکردن به حرف والدین، گفتار و رفتار ناپسند، از عواقب دیگر ارائه بازی‌های غیر مجاز در گیم نت‌هاست. در این باره نباید کارکرد مسجد را در پرورش نیرو با تکیه بر ارزش‌‌های اخلاقی نادیده گرفت، نیروهایی که جامعه به آن‌ها نیاز دارد و می‌تواند به آنها در ادامه حیات خویش اعتماد کند.

بنابراین مسجد بار هدایت فکرى و تربیتى نیروهاى جامعه را بر دوش دارد. چه بسا در سایه رفت و آمد کودکان به مسجد، خلق و خوى‌ و آداب و رفتار آنها به طریق صحیح و براساس اسلام ناب تربیت ‌یابند.  چنانکه در کلام بزرگان آمده است:

« مسجد پایگاه جوان مردانى است که در برابر تعرّض به مقدسات دینى برمى­آشوبند و عرصه را بر متجاوزان به حریم دین تنگ مى‌کنند. مسجد جایگاه گرد آمدن فرزندان مکتب است، آنان که با یک دست قرآن و با دستى دیگر سلاح برگرفته­اند. این حضور نشان قدرت و عزّت اسلام و مسلمانان است و سبب مى­شود تا خیره سران نتوانند به حریم دین تجاوز کنند (وسائل الشیعه، ج ٥، ص ٣٧٢).

حضرت امام(ره) براساس همین شناخت، بارها بر اهمیت اجتماع و حضور فعّال در مساجد تأکید داشته و آن را موجب تقویت اسلام و نظام می­دانستند.

 «مساجد باید مجتمع بشود از جوان­ها، اگر ما بفهمیم که این اجتماعات چه فوائدی دارد و اگر بفهمیم که اجتماعاتی که اسلام برای ما دستور داده و فراهم کرده است، چه مسائل سیاسی را حل می­کند، چه گرفتاری­ها را حل می­کند، این طور بی حال نبودیم که مساجدمان مرکز بشود برای چند پیرزن و پیرمرد.»  (صحیفه نور ج ٣١ ص ٥٥١)

 

منبع: محراب

N74/U0/S1,/C19/T3