پایگاه خبری مسجد نیوز

توجه به کارکردهای فرهنگی و اجتماعی مسجد چند سالی است که در کنار تطهیر و غبارروبی از کالبد و ظاهر خانه خدا، مورد نظر متولیان مسجد قرار گرفته است و عنوان دهه تکریم و غبارروبی مساجد به جای دهه غبارروبی برگزیده شده است.بیست و یکم خرداد ماه،(۲۳ شعبان) با عنوان مسجد، مامن کودکان و نوجوانان و جوانان نامگذاری شده است. در همین راستا یادداشت ذیل مرتبط با عنوان روز چهارم دهه تکریم و غبار روبی مساجد تهیه شده است که از نظرتان می گذرد.

• نکته اول: نگاه فقهی به حضور کودکان در مسجد

نکته آغازینی که در رابطه «کودک و مسجد» به نظر می رسد، یک مسأله فقهی است که متأسفانه در ذهن برخی از اهل مسجد به اشتباه نقش بسته است ـ عدم حضور کودکان در مسجد است:

بر اساس دو آیه (يا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِد) و آیه(الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَياةِ الدُّنْيا) کودکان را از همان اوان کودکی باید وارد مساجد نمود تا سبب تعلیم و تربیت دینی آنها فراهم گردد؛ زیرا علت وقوع بعضی از جرائم را باید در همان انحرافات افراد، در دوران کودکی جستجو نمود.

اما در برخی از روایات اسلامی، دستور داده شده است تا از آوردن کودکان به مسجد اجتناب شود:« جَنِّبُوامَسَاجِدَكُمْصِبْيَانَكُم‏» ؛ از آوردن کودکان به مسجد اجتناب کنید.

در اینکه نهی وارده عمومیت دارد و شامل همه کودکان می شود یا خیر، بسیاری از فقهاء با توجه به روایت، حکم به کراهت کرده اند ولی شهید ثانی در مسالک و روض الجنان در تفسیر و توجیه این روایت می نویسند: سزاوار است که مقصود از کودک، کودکانی باشد که اطمینان به پاک بودن آنها نیست و ممکن است مسجد را آلوده کنند، اما کودکانی که به تمیزی و طهارت آنان مطمئن هستیم مستحب است که آنان را برای نماز در مسجد تمرین دهند و راه دادن آنها به مسجد کراهتی ندارد. صاحب جواهر (ره) علاوه بر توجیه مذکور، اضافه می کند: حضور کودکان در مسجد همراه با بازی های خاص آن دوران بوده و این با عظمت و کرامت مسجد منافات دارد و یا موجب اذیت نمازگزاران می شود. از این رو، حکم به کراهت اولی است؛ بنابراین، نهی رسیده برای کودکانی است که ممکن است مسجد را نجس و یا برای دیگر مؤمنان ایجاد مزاحمت نمایند، ولی کودکانی را که دارای درک وشعور هستند باید با مسجد مأنوس کرد و بذر محبت و انس با خانه خدا را در دل های آنان کاشت.

• اما نکته دوم: نگاه تربیتی به حضور کودکان به مسجد

در تعالیم اسلامی به ضرورت ادب در دوران کودکی اشاره شده است؛ امام علی(ع) در نامه اش به امام حسن(ع) می نویسند: در تربیت تو شتاب کردم پیش از آن که دل تو سخت شود و عقل تو به چیز دیگری مشغول شود و در جایی دیگر تربیت خوب، توسط والدین را یکی از حقوق فرزند بر می شمرد.

در یکی از مکاتب جرم شناسی مکتب اثبات گرائی روانی نیز به همین امر مهم اشاره شده است که علت وقوع جرم، همان انحرافات فرد در دوران طفولیت است و رابطه مستقیمی با آن انحرافات دارد.

فروید که یکی از طرفداران این تفکر است، انسان را به «نهاد» و«من» و «منِ برتر» تقسیم می کند و می گوید: که «نهاد» به دنبال کامجوئی و خوشی است و «من» نهاد را به سوی لذت سوق می دهد و «منِ برتر» آن دو را کنترل می کند.

حال اگر «منِ برتر» نتواند به دلیل اختلال، وظیفه اش را انجام دهد در این صورت شخص مرتکب جرم خواهد شد. فروید می گوید: شکل گیری این منِ برتر در دوران کودکی است؛ لذا اگر کودک همانگونه که در اسلام سفارش شده در همان سنین تربیت شود در آینده از انحراف او پیشگیری خواهدشد.

نویسنده: حجت الاسلام حسین زاده خراسانی، محقق و پژوهشگر در حوزه مسجد

منبع: شبستان

N523/U0/S2,/C1/T3