پایگاه خبری مسجد نیوز

مساجد با قدرت معنوی خود همواره توانسته است نیروهای متدین، معتقد، فعال و عالم را پرورش دهد تا در مواقع حساس از دین و اسلام و مملکت دفاع نموده و حاضر به همه نوع فداکاری از جمله نثار جان خویش باشند. دشمنان اسلام سال‌ها به نقش این پایگاههای مذهبی و علمی پی برده و با انواع تبلیغات تلاش نموده که با ایجاد حربه‌ها و سرگرمیهای متنوع و جذاب و فریبنده جوانان را از مساجد و روحانیت جدا نمایند. لذا ضرورت برنامه ریزی برای پیوند کودکان، نوجوانان و جوانان به مساجد بیش از پیش احساس می‌شود. لذا بر همه عوامل مؤثر بر تربیت دینی دانش آموزان از جمله: مدیران، مربیان، معلمان، دبیران، اولیاء و ائمه جماعات لازم است با تکیه بر قرآن و سنت و رهنمودهای معصومین (ع) و متون اصیل اسلامی از جمله نهج البلاغه و صحیفه سجادیه برای تربیت اسلامی فرزندان این مرز و بوم تلاش نمایند. اهم برنامه‌هایی که می‌تواند در جذب دانش آموزان به مساجد و پیوند مستحکمتر آن‌ها با این مکان مقدس کمک نماید به شرح زیر اعلام می‌گردد: ۱. ارتباط امام جماعت محترم مساجد و حسینیه‌های همجوار با مدارس به شیوه‌های زیر: حضور امام جماعت مسجد در مراسم نماز جماعت مدراس همجوار حداقل هفته‌ای یک بار برای برقراری ارتباط بادانش آموزان دعوت برای حضور امام جماعت در جلسات ستاد نماز مدرسه، انجمن اولیاء و مربیان، شورای معلمین و ارائه مباحث مربوط به مسجد، نماز و... و هماهنگی‌های لازم بین عوامل مسجد و مسولین مدرسه دعوت از امام جماعت مسجد برای شرکت در مراسم مناسبت‌های مذهبی، ملی و انقلابی مدرسه. دعوت از امام جماعت مسجد محل برای اهداء هدایا به دانش آمووزان ممتاز درسی و اخلاقی در مدرسه. ۲. اجرای برنامه مراسم جشن‌ها و اعیاد و جلسات انجمن اولیاء و مربیان و... در مساجد و حسینیه‌های محل. توجه: مدارس می‌توانند با هماهنگی‌های لازم برای جلسات عمومی، از مکان مساجد و حسینیه‌ها برای برگزاری جلسات علمی مذهبی، تربیتی استفاده نمایند. ۳. توجیه خادمین محترم و اهالی مساجد برای برخورد خوب و مناسب با کودکان، نوجوانان و جوانان. متأسفانه گاهی شاهدیم که بعضی از خادمین برخوردهای تندی با کودکان و نوجوانان دارند که باعث زدگی آن‌ها از مسجد می‌شود و این بخاطر عدم اطلاع آن‌ها از روحیات و خصوصیات سنی این سنین می‌باشد که لازم است توسط امام جماعت محترم توضیحات لازم داده شود. ۴. دادن مسئولیت به کودکان، نوجوانان و جوانان: دانش آموزی که مسئولیتی در مسجد به او داده می‌شود خود را متعلق به مسجد و مسجد را متعلق به خود می‌داند و تمام تلاش خود را برای انجام وظیفه‌ای که به او سپرده شده بکار می‌بندد لذا ضروری است فعالیتهای مساجد به دست آن‌ها سپرده شود و هیأت امناء و امام جماعت مدارس نظارت و رهبری را به عهده گیرند. اهم مسئولیتهایی که می‌توان به کودکان، نوجوانان و جوانان داد شامل: مسئولیت کتابخانه، اذان، اقامه، قرائت قرآن، دعا پس از نماز، کفشداری، پهن کردن سجاده‌ها، سیستم صوتی، برنامه ریزی و اجرای مناسبت‌ها، تزئینات و تبلیغات و زیبا سازی مساجد، مسئولیت فنی مسجد (با توجه به تخصص دانش آموزان بخصوص رشته‌های فنی) و... ۵. تجلیل از دانش آموزان ممتاز درسی و اخلاقی در مساجد: بحمدلله بعضی از مدیران محترم مدارس برای ایجاد پیوند دانش آموزان با مساجد برنامه‌های تشویقی خود را در مساجد محل انجام می‌دهند که کار بسیار شایسته‌ای است. دانش آموزان در مساجد حضور یافته و همراه با انجام سایر برنامه‌ها از دست مدیر و امام جماعت هدایا و لوح تقدیر خود را دریافت می‌نمایند. ۶. اذان شعار اسلام و اعلام وقت نماز است چه خوب است که مؤذنین مساجد از بین کودکان، نوجوانان و جوانانی که قبلاً تمرین مؤذنی نموده‌اند و اذان را زیبا و صحیح بیان می‌کنند انتخاب شوند. متأسفانه در تعدادی از مساجد افرادی اذان می‌گویند که از نظر صوت نازیبا و از نظر صحت قرائت نیز اذان را غلط بیان می‌کنند. با یک برنامه ریزی مختصر و در اختیار گذاشتن یک نوار و یا سی دی اذان تعدادی از دانش آموزان را می‌توان هماهنگ نمود تا مؤذنین خوبی برای مساجد پرورش یابند. به امید روزی که گلبانگ اذان در مساجد هم زیبا و جذاب و هم صحیح خوانده شود. ۷. ارتباط صمیمی امام جماعت محترم مسجد با کودکان، نوجوانان و جوانان یکی از مهم‌ترین عوامل جذب و استحکام حضور آنان در مساجد می‌باشد. اگر امام جماعت چند دقیقه‌ای مانده به اذان در مسجد حضور داشته باشد و گفتگویی دوستانه، خیرخواهانه، پدرانه با کودکان، نوجوانان و جوانان داشته باشد در جذب آن‌ها و یا تداوم حضور آن‌ها بسیار مؤثر می‌باشد. گاهی یک لبخند روحانی به یک جوان، گاهی یک گفتگوی دوستانه، گاهی یک دست به شانهٔ نوجوان زدن، یکی دو قدم با او هم قدم شدن و صحبتهای نوجوان را شنیدن مسیر زندگی او را تغییر می‌دهد. اگر امام جماعت مسجد حلقه‌هایی از گروههای مختلف علمی، مذهبی را تشکیل دهند و ارتباط چهره به چهره را با کودکان، نوجوانان و جوانان داشته باشد بسیار در جذب آن‌ها مؤثر است. ۸. مساجدی که کمک‌هایی از موقوفات دارند یا به نحوی می‌توانند نسبت به تهیه پذیرایی اقدام نمایند به منظور تبلیغ و جذب دانش آموزان می‌توانند در مناسبتهای مختلف بسته‌های پذیرایی تهیه و به اسم مسجد و با هماهنگی مدیران مدارس بین دانش آموزان توزیع نمایید. ۹. امام جماعت مسجد از فرزندان مإمومین برای شرکت در برنامه‌ها دعوت به عمل آورند معمولاً در مساجد افراد مسن حضور می‌یابند که هر یک از آن‌ها اگر یک نفر از فرزندان یا نوه‌های خود را به مسجد بیاورند حضور کودکان و نوجوانان و جوانان در مساجد رونق می‌گیرد. ۱۰. گروههای همسال بخصوص دانش آموزان عضو تشکل‌ها می‌توانند قرارهای ملاقات رسمی و غیر رسمی خود را با هماهنگی مسئولین مدرسه در محل مساجد بگذارند. ۱۱. برگزاری مسابقات مختلف، از جمله عوامل مؤثر بر جذب کودکان، نوجوانان و جوانان به مساجد می‌باشد. مسابقاتی از قبیل احکام، قرآن، نهج البلاغه، حفظ حدیث، خطاطی، نقاشی، تهیه روزنامه دیواری و... مسابقات ورزشی (دو، دوچرخه سواری و فوتبال و...) نقش بسیار سازنده‌ای دارند. ۱۲. یکی از مشکلات موجود نحوه اطلاع رسانی فعالیتهای مساجد به دانش آموزان می‌باشد. متولیان امر بخصوص امام جماعت مسجد و هیأت امنا می‌توانند برنامه‌های مسجد را با همکاری مدیران و مربیان مدارس به اطلاع دانش آموزان برسانند و تبلیغات لازم در این خصوص انجام گیرد. ۱۳. برگزاری اردوهای علمی، تفریحی، زیارتی و... برای نوجوانان و جوانان توسط هیأت امناء مساجد و با حضور امام جماعت و با همکاری مدارس در جذب و تربیت دینی دانش آموزان بسیار مؤثر است. ۱۴. جلب مشارکت خیرین در برنامه‌های فرهنگی مساجد، خیرین عزیز با تأمین بخشی از هزینه‌های اجرایی فعالیتهای اردویی و فرهنگی مساجد می‌توانند نقش بسیار مهمی در سازندگی نوجوانان و جوانان داشته باشند. ۱۵. برنامه ریزی برای تجلیل از کودکان، نوجوانان و جوانانی که در مساجد حضور می‌یابند بر تداوم حضور آن‌ها می‌افزاید (حداقل تجلیل اعلام نام آن‌ها توسط امام جماعت و درخواست صلوات برای آن‌ها می‌باشد) ۱۶. استفاده از شیوه‌های تبلیغی جدید: ما معمولاً در انجام تبلیغات به اولین چیزی که فکر می‌کنیم سخنرانی می‌باشد. هر چند که سخنرانی در جای خود با رعایت اصول آن بسیار مؤثر است اما با توجه به روحیه کودکان، نوجوانان و جوانان، آنان حوصله و علاقه‌ای برای شنیدن از خود نشان نمی‌دهند و باید از شیوه‌های تبلیغی دیگری استفاده نمود. گاهی نمایش یک فیلم اثر چندین سخنرانی را دارد. (کار سازمان تبلیغات اسلامی که تعدادی از مساجد را مجهز به سیستم اینترنت نموده‌اند کار بسیار شایسته‌ای می‌باشد.) ۱۷. طولانی نشدن نماز جماعت از عوامل مؤثر برای جذب کودکان، نوجوانان و جوانان و حفظ و تداوم حضور آن‌ها در مساجد می‌باشد. چه خوب است که امام جماعت مسجد به واجبات نماز جماعت اکتفا نمایند و مستحبات را برای بعد از نماز بگذارند. ۱۸. تقویت کتابخانه مساجد با کتابهای مفید و ارائه فهرست کتابهای موجود در کتابخانه مساجد به مدارس. اگر معلمین و مسئولین محترم مدارس از فهرست کتابهای موجود در کتابخانه مساجد مطلع باشند می‌توانند تحقیقاتی که به دانش آموزان می‌دهند در آن راستا باشد تا دانش آموزان بتوانند از امکانات موجود مساجد نیزاستفاده نمایند. ۱۹. تبلیغات گسترده در خصوص نماز و بیان فلسفه نماز: تعدادی زیاد از نوجوانان و جوانان علت اینکه چرا باید نماز بخوانند را نمی‌دانند. باید به روشهای مناسب و قابل درک فلسفه نماز توسط معلمین، دبیران، مسئولین مدرسه و امام جماعت مسجد بیان گردد. ۲۰. نقش والدین در ترغیب فرزندان به نماز بسیار مؤثر است وقتی قول و عمل والدین در مورد نماز یکی باشد و نوجوان ببیند که والدین او به نماز بیش از هر چیزی اهمیت می‌دهد. او نیز به این امر الهی ترغیب می‌شود. در این دنیای کنونی که بسیاری از آسیبهای روحی، روانی و حتی جسمی جوانان و نوجوانان را تهدید می‌کند مثل بیماری خطرناک ایدز، اعتیاد به مواد مخدر، اعتیاد به روان گردان‌ها، انحرافات اخلاقی و... تنها راه نجات فرزندان متصل کردن آن‌ها به خدا با وسیله نماز می‌باشد. طبق تحقیقات انجام شده باورهای دینی ومذهبی نقش بسیار مهمی در آلوده نشدن نوجوانان و جوانان به انواع انحرافات دارد. خداوند این مطلب را در قرآن مجید بیان نموده که نماز انسان را از کار زشت و ناپسند باز می‌دارد. (ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر) ۲۱. یکی از روشهای جذب شدن کودکان، نوجوانان و جوانان به مسجد و نماز عادت پیدا کردن به آن می‌باشد. عادت به کارهای خوب بسیار پسندیده است. علت اینکه اسلام سفارش می‌کند که فرزندان را از کودکی به نماز و روزه عادت دهید به دلیل این است که انجام فرائض در بزرگسالی بر آنان دشوار نگردد. ۲۲. حضور مدیران، معلمان و دبیران رشته‌های مختلف در نماز جماعت مدرسه و نماز مسجد در کنار دانش آموزان عامل بسیار مهمی در جذب دانش آموزان به نماز و مسجد می‌باشد. دبیران عزیزی که از فرصتهای خود در مساجد و حسینیه‌ها برای رفع اشکال درسی دانش آموزان استفاده می‌کنند بدون شک به سنت رسول خدا (ص) عمل می‌نمایند و اجر و پاداشی توصیف ناشدنی را نصیب خود می‌نمایند. ۲۳. پرگویی و مکرر گویی و امر و نهی مستقیم با ویژگیهای دوره نوجوانی و جوانی سازگار نیست و آن‌ها را خسته می‌نماید. در روان‌شناسی نیز ثابت شده که بسیاری از یادگیری‌ها از طریق چشم انجام می‌شود. لذا بهترین شیوه‌های تبلیغی ارائه الگوهای خوب می‌باشد ارتباط دادن نوجوانان و کودکان با خانواده‌های متدین و نوجوانانی که به انجام فرائض پایبند هستند نقش بسیار مهمی در جذب آن‌ها به نماز و مسجد دارد. ۲۴. امکانات مناسب مساجد از قبیل زیبایی و تمیزی و نظافت مسجد، تهویه مناسب، سیستم گرمایشی و سرمایشی مناسب، جا کفشی، وجود سرویسهای بهداشتی و وضوخانه مناسب، سیستم صوتی مناسب و مهرهای تمیز، سجاده‌های مرتب، نور کافی، و تزئینات مناسب همه به نوعی در جذب دانش آموزان به مساجد مؤثر است. ۲۵. پیامبر اکرم (ص) سفارش نمودکه جوانان را مورد مشورت خود قرار دهید چه خوب است که در ترکیب هیأت امناء مساجد از جوانان نیز استفاده شود تا در کنار افراد مسن به اداره امور مساجد بپردازند. مسلماً جوانان نیز لیاقت‌ها و توانایی لازم را برای این کار دارند. ۲۶. تشکیل تیمهای هنری در ارتباط با نماز (سرود نماز، نمایشنامه نماز و...) و اجرا در مناسبتهای مدرسه و یا اجرا در جمع نمازگزاران در مناسبت‌ها باعث پیوند مسجد و مدرسه خواهد شد. ۲۷. شناساندن نماز به کودکان، نوجوانان و جوانان به عنوان عامل ایجاد آرامش و رفع اضطراب، از بین بردن رذایل اخلاقی، بهترین و بر‌ترین یاد خدا، دوست داشتن نمازگزاران توسط خدا و اینکه خدا در قرآن از نماز گزاران تجلیل نموده و... همه به نوعی باعث تحکیم ارتباط دانش آموزان با نماز و مسجد می‌گردد. ۲۸. دعوت به نماز باید با محبت، مهربانی و اخلاق خوش باشد و از هر گونه تندی و پرخاش در دعوت باید پرهیز کرد. ۲۹. چشم پوشی از برخی از غفلتهای دوره کودکی، نوجوانی توسط اولیاء خانه، مدرسه و مسجد و توجه به این مطلب که نباید توقع داشت که کودک، نوجوانان و جوانان عموماً مثل یک فرد با تجربه به نماز در اول وقت و با تمام آداب و شرایط و مستحبات بپردازد. منطبق کردن انتظارات و توقعات با شرایط سنی آن‌ها و ایجاد زمینه برای آموزش تعالیم دینی خصوصاً نماز مهم و اساسی است. ۳۰. تعریف، تحسین و احترام به موقع کودکان، نوجوانان و جوانان نمازگزار خصوصاً در جمع نقش سازنده‌ای در جذب آن‌ها به نماز و مسجد خواهد داشت. ۳۱. نصب احادیث مربوط به پاداش و اجرا و ثواب نماز با خط زیبا در محیطهای مدرسه و خانه و مساجد باعث شوق بیشتر به شرکت در مراسم نماز جماعت خواهد شد. ۳۲. برگزاری مناسب جشن عبادت یکی از شیوه‌های مهم جذب دانش آموزان به نماز و تکریم نماز و نمازخوان است. که لازم است علاوه بر اینکه در مدارس به این مهم توجه می‌شود. در خانواده‌ها نیز مراسم جشن عبادت با حضور دوستان و اقوام و... برگزار گردد. ۳۳. تنظیم برنامه برای برگزاری جشن عبادت در مسجد، حسینیه و هماهنگی با امام جماعت برای صحبت با دانش آموزان در ایجاد انس به نماز و مسجد مؤثر و سازنده است. ۳۴. دعوت نوجوانان از دوستانشان برای شرکت در نماز جماعت، با توجه به تأثیری که گروه همسال از هم دارند مؤثر است. نوجوان اگر به این مرحله از رشد برسد که با توجه به آثار نماز بتواند دوستانش را برای این فریضه دعوت نماید بسیار سازنده خواهد بود. ۳۵. معطر ساختن کودکان، نوجوانان و جوانان در هنگام ورود به مسجد یا نمازخانه، معطر کردن مسجد و نمازخانه قبل از ورود آنان در تأثیر تربیتی نماز بسیار مؤثر است. ۳۶. آموزش کودکان، نوجوانان و جوانان برای پوشیدن بهترین لباس‌ها «خذوا زینتکم عند کل مسجد» بر اساس حدیث هنگام ورود به مسجد و اقامه نماز و همچنین دعوت از عموم مردم نماز گزار برای رعایت این دستور الهی ضروری است. ۳۷. آشنا نمودن نوجوانان و جوانان با رساله مراجع تقلید و ترغیب آن‌ها برای انتخاب مرجع و تهیه کتاب رساله و مطالعه آن در تربیت دینی و هدایت معنوی آنان بسیار مؤثر و سازنده است. ۳۸. انجام تحقیق و پژوهش در مورد نماز توسط نوجوانان و جوانان باعث شناخت بیشتر دانش آموزان به این فریضه الهی شده و در پیوند آن‌ها به این فریضه کمک خواهد کرد. می‌توان خلاصه آن تحقیق در نماز جماعت مدرسه یا مسجد به اطلاع نمازگزاران رسانید. ۳۹. اقلام فرهنگی مثل کتاب، سی دی، فیلم و... توسط مساجد و مدارس برای استفاده کودکان، نوجوانان و جوانان تهیه و توزیع گردد. ۴۰. جلسات بحث و گفتگو پیرامون فلسفه نماز، فواید نماز، آثار نماز و اسرار نماز توسط مدارس و مساجد با دعوت از سخنرانان محبوب دانش آموزان از جمله عوامل مؤثر بر جذب دانش آموزان می‌باشد. ۴۱. استفاده از داستان‌ها و رویدادهای تاریخی و... در ارتباط با نماز توسط مسئولین مدارس و امام جماعت مسجد. ۴۲. بیان راههای افزایش حضور قلب در نماز بخصوص در دوره نوجوانی و جوانی توسط مسئولین مدرسه و امام جماعت‌های مساجد. ۴۳. همراهی نمودن امام جماعت مسجد در برنامه کوهنوردی، بازی‌ها و اردوهای دانش آموزان در ایجاد ارتباط مسجد و مدرسه بسیار مؤثر و سازنده است. ۴۴. تهیه سبد کتاب نماز متناسب با سن و پایه تحصیلی دانش آموزان و هدیه در مناسبت‌های مختلف در مسجد برای انس به مسجد و نماز مؤثر است. ۴۵. تهیه هدیه و دادن جایزه به کودکان حاضر در مسجد در جذب آنان به نماز و مسجد بسیار مؤثر می‌باشد. ۴۶. تهیه کتاب در مورد نماز و برگزاری مسابقه توسط هیأت امنا و یا امام جماعت مسجد و دادن هدیه به نفرات برتردر معرفت‌شناسی نماز مؤثر است. ۴۷. برگزاری بهترین خاطره در مورد مسجد، نماز، نماز جماعت، اذان و دادن هدیه به افراد بر‌تر می‌تواند در فرهنگ سازی مؤثر باشد. ۴۸. تعریف مسئولیت‌ها در برگزاری نماز جماعت در مسجد یا نمازخانه و سپردن مسئولیت به دانش آموزان تحت عنوان اصحاب مسجد یا خادمین نماز و برنامه ریزی برای تجلیل از آنان. ۴۹. آموزش والدین در جلسات آموزش خانواده و انجمن اولیاء و مربیان در ارتباط با امر نماز از جمله: - اهمیت نماز و مسئولیت والدین در قبال نماز فرزندان - آموزش شیوه‌های جذب فرزندان به نماز - بیان حقوق فرزندان بر والدین در خصوص تربیت آن‌ها - نقش الگویی والدین در ترغیب فرزندان به نماز - شیوه‌های تربیت دینی فرزندان - بیان آثار بی‌نمازی و پیامدهای نامطلوب آن - پیش قدم شدن والدین در امور عبادی بخصوص نماز - تحسین و تشویق فرزندان نمازگزار در جلو دیگران - بیان فلسفه، آثار، فواید و اسرار نماز ۵۰. عوامل زیر باعث کمرنگ شدن اهمیت نماز در نزد نوجوان می‌شود. - سخت گیری بی‌مورد در ارتباط با زمان و مکان اقامه نماز- ارتباط و دوستی والدین با تارکین نماز - اهمیت ندادن والدین به نماز - تندی و عصبانیت در بیدار کردن نوجوانان از خواب برای اقامه نماز - معاشرت با افراد و دوستان بی‌نماز - آموزشهای تکراری، نامناسب، نامنظم، خسته کننده و طولانی در ارتباط با نماز - طولانی کردن نماز جماعت - انجام خلاف و گناه توسط والدین و مربیان نمازگزار - کثیف و نامرتب بودن نمازخانه یا مسجد امید است با هماهنگی و همسویی همه عوامل تأثیر گذار در مساجد (امام جماعت، هیأت امناء، پایگاه مقاومت، کانون فرهنگی هنری و نمازگزاران و...) با همکاری مسئولین مدرسه و عوامل تربیتی و آموزشی مدارس و خانواده‌ها شاهد رونق بیشتر مساجد و پویایی مجدد آن باشیم.

منبع: محراب

N404/U0/S2,/C1/T3