مسجد، کودک و فرهنگ شهادت
امروزه در هر مسجدی در شهرهای مختلف، عکس چندین شهید دوران دفاع مقدس به چشم میخورد
امروزه در هر مسجدی در شهرهای مختلف، عکس چندین شهید دوران دفاع مقدس به چشم میخورد، که گاهاً کودکان و نوجوانان، به محض ورود و خروج، گاهی به این تصاویر نگاهی میاندازند. این شهدا، که نام کوچه های شهرها به نام آنها مزین شده است، سرمایه های عظیم و ارزشمندی به حساب میآیند که امروزه به جای استفاده از نام آنها، میتوان از مرام آنها بهره جست.
مطمئناً یکی از بهترین شیوه های تربیتی برای کودکان، الگو دهی است؛ کودکان، رفتار و سکنات و کردار را بیشتر از گفتن بایدها و نبایدها میپذیرند. به این صورت که میتوان کودکان و نوجوانان را با نمونه ها و اگوهای مناسب تربیتی آشنا کرد، تا از این طریق ایشان ارتباط تربیتی در قالب رابطهای دوستانه برقرار کرده و اینچنین رفتار و اخلاق نیکوی الگو را ناخودآگاه پذیرا باشند.
نوجوانان و جوانانی که در هشت سال دفاع مقدس به جبهه ها میرفتند، از دل همین مساجد و پای منبر همین امام جماعت ها، درس فداکاری و جهاد و ایثار را آموختند. در حقیقت آنچه باعث شد تا ایشان با شور و اشتیاق وافر، با وجود سختیها و مشقات بسیار زیاد در صحنه های جنگ، با عزمی راسخ به سمت میدان جنگ بروند، حاصل درس در این کلاس بزرگ و انسان ساز (مسجد) و تحت تعلیم و تربیت معلّمی همچون امام جماعت بوده است.
مهمترین محورهای مورد تأکید امام جماعت در راستای فرهنگ شهادت
- آشنا کردن مردم با اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم)
- آگاه ساختن از وجود خطر دشمن و اهداف آنها از حمله به کشور
- تبیین شیوه های جهاد و نقش آفرینی در پشت جبهه.
- زنده نگه داشتن روحیه جهاد
- تبیین ثواب جهاد در راه خدا و دفاع از کشور و اعتقادات
- تبیین جایگاه و مقام شهید در راه خدا
- یادآوری شهادت امام حسین (علیه السلام) و زنده کردن شعار "هیهات من الذله"
- وظیفه دیگر افراد در قبال کسانی که انقلاب کرده و در این راه از جان و مال خود گذشتهاند
- بیان وظیفه مسلمانان در قبال تهاجم دشمن و دفاع از ناموس و شرف و مملکت اسلامی
- روشنگری وضعیت کنونی
- اولویت بندی وظیفه اقشار مختلف مسلمانان در زمان جهاد
- بیان راهکارهای مقابله با دشمن
- ضرورت اطاعت از ولی فقیه و رهبری
- بحث آینده نظام اسلامی و احیای ارزشهای اسلامی
اما اهمیّت اقدامات امام جماعت امروزی، در مساجد در مقایسه با زمان جنگ و نیز وقوع انقلاب، دست کمی از فعالیت آن روز ندارد. امروز هم به دلیل جنگ نرم و خطرات بسیار و شکننده آن، مردم به این حضور و جدّیت نیاز دارند. ضمن اینکه کودکان و نوجوانان باید به طرز شایسته و نیز در خور زمانهی خود، با فرهنگ شهادت و شهدا بیشتر آشنا شده و از انگیزه و آرمان ایشان برای دفاع از میهن و اعتقادات اسلامی آگاه شوند.
از آنجایی که چندین نسل از دوران جنگ تحمیلی گذشته و کودکان ما، آن روزهای حماسه ساز را درک نکردهاند، لازم است عظمت و نقش آفرینی شهدا برای ایشان شفافسازی شود.
امام جماعت در مساجد میتواند با استفاده از بیان خاطرات و زندگینامه شهدای مسجد و محلّه برای کودکان، یاد و خاطره شهدا را زنده کند، شهدایی که هنوز پدر و مادرشان در قید حیاتند و از مسجدیهای محلّه هستند و یا دوستان و همکلاسیهای آنها هنوز در محلهی قدیمی خود زندگی کرده و میتوانند خاطرات زیبایی به ویژه از دوران کودکی شهدا را برای کودکان نقل کنند.
سفرهای راهیان نور که هر ساله با کیفیت بیشتری برگزار میشود، یکی از بهترین راههای آشنایی کودکان با شهدا و زنده نگاه داشتن یاد و خاطره آنها است. در این مورد میتوان با برنامه ریزی امام جماعت از طرف مسجد، چنین اردویی برگزار کرد؛ چراکه حضور کودکان و نوجوانان در مناطق عملیاتی و دیدن فضای جنگ برای درک فرهنگ شهادت و شور و معنویت این بزرگان، بسیار مفید بوده و میتواند برای ایشان بسیار خاطرهانگیز باشد.
میتوان در مسجد مسابقه ای برگزار کرده و از کودکان خواست تا هر کدام در مورد یک شهید، تحقیق کرده و با مصاحبه از خانواده شهید، زندگینامه مختصری از آن شهید تهیّه کنند یا اینکه با همکاری یکدیگر یک روزنامه دیواری با موضوع شهید، (زندگینامه، کودکی، تولد و شهادت، تحصیلات و حرفهها، وصیتنامه و آخرین حرفها و ...) آماده کرده و در مسجد نصب نمایند.
برنامه ملاقات با خانواده شهدا به همراه کودکان مسجدی، که از سنّتهای مقام معظم رهبری (حفظه الله) است، نقش بسیار موثری در زنده نگه داشتن یاد شهدا دارد. فرهنگ کمک به خانواده شهدا و پر کردن بخشی از خلاء وجود شهیدان در این خانواده ها، به کودکان شخصیّت و اعتماد به نفس خواهد داد. البته با این نگاه که پدران و مادران شهدا، فرزندان خود را در راه آرامش و امنیت ایران و ایرانیان، در راه خداوند متعال و اسلام راهی صحنه نبرد با دشمن نموده اند. بنابراین امروز با کمترین کاری که میتوان کرد، دلجویی و احترام نسبت به ایشان و نیز تسلاّیی برای ایشان باشیم.
ضمناً طراحی و اجرای بازیهای نمایشی دوران دفاع مقدس و به تصویر کشیدن برخی خلقیات و مرام شهدا، همچون جلوه های ایثار و فداکاری ایشان، چه در صحنه نبرد با دشمن و چه در بین مردم، توسط خود کودکان و نوجوانان، بسیار جذاب و تماشایی خواهد بود. قطعا این امر در روحیات کودکان، برای اصلاح رفتار و ارتباط با شهدا نقش بسزایی خواهد داشت.
زنده کردن یاد ایشان، با صلوات و درود به روان پاک شهدا و امام شهدا، از جمله کارهای زیبا و سازنده در این راستا میباشد.
منبع: محراب
N144/U0/S2,/C2/T3