کودک، سینما، مسجد
برنامه ریزی برای حضور کودک در مسجد، از جمله پروژههای مهم در امر تبلیغ میباشد
· حضرت امام خامنه¬ای حفظه الله، همواره برای مسجد و اهمیت آن، اهتمام ویژه¬ای قائل هستند، ایشان در جمله ای کوتاه می فرمایند: «ما باید برای مساجد برنامهریزی کنیم». )١٤/١٢/٧٠( معمولاً انسان¬ها برای مهم¬ترین امورات خود برنامه¬ریزی می¬کنند. در این میان با توجّه به فرمایشات حضرت آقا، نمی¬توان از نقش و کارکرد مساجد غافل شد. در جامعه اسلامی همیشه از مسجد به عنوان نهادی پاک و انسان¬ساز یاد می¬شود. مسجد در طول تاریخ، مأمنی برای تربیت نیروهای جهادی و انقلابی بوده و این روال تاکنون ادامه دارد؛ مسجد مکانی شناخته شده و دارای ارزش و اعتبار در جامعه میباشد که تربیت شده این مکتب را «فرزند مسجد» مینامند. اگر بخواهیم برای آینده، طرازی اسلامی طرح کنیم و به دنبال نیروی الهی و مکتبی باشیم، امروزه باید این نیرو را در مکتب مسجد جستجو کنیم.
· ·
سینما در مسجد؛ الگویی برای تعلیم
برنامه ریزی برای حضور کودک در مسجد، از جمله پروژههای مهم در امر تبلیغ میباشد. بنابراین باید در مساجد محیط شادی را به وجود آورد، تا کودک با فراغ بال و با انرژی مضاعف در این مکان مقدس حضور مستمر داشته باشد. امروزه در جامعه اسلامی، علاوه بر مسجد، نهادهای دیگری نیز وجود دارند که به طور مستقیم بر روح و روان و افکار افراد تأثیر مستقیمی دارند و به راحتی میتوانند تغییرات مثبت و یا منفی بسیاری در افکار ایجاد کنند. به عنوان نمونه سینما، از جمله نهادهایی است که بیشترین نقش را در اثرگذاری بر مخاطب خواهد داشت. سینما اگر پاک و سالم باشد، میتواند مخاطبی با گرایشات پاک تربیت کند. البته امروزه شاهدیم که در دنیای رسانه، با ساخت و تولید فیلمهای گوناگون، چگونه افکار و اندیشههای بشری را مدیریت میکنند.
اما مسئله سینما چه ارتباطی با مسجد دارد؟ اصولاً تربیت مسجدی با تربیت سینما، قابل مقایسه است و یا نه؟ آیا این دو با هم قابل جمع میباشد؟ و سؤالاتی از این دست.
یکی از برنامه و طرحهایی که باید در فرهنگ مسجدی بودن و مسجدی شدن تعریف کنیم، این است که نباید دیگر نسبت به مسجد، نگاهی کلیشهای و صرف دعاخوانی و قرآنخوانی و خواندن نماز داشته باشیم؛ اگرچه تک تک این امور ارزش و جایگاه ویژهای در سنّت دینی دارند، با این همه ما میتوانیم قرآنخوانی و دعاخوانی و خواندن نماز در مسجد را در قالبی متمایز و جذّاب به مخاطب خود ارائه بدهیم. از جمله راههای جذّاب برای حضور در مسجد، بردن سینما به فضای مسجد میباشد. اگر سینمای ما در فضای مسجد تعریف شود، به طور قطع تحوّل عظیمی در مسجد و به تبع آن در سینما ایجاد خواهد شد.
چگونه سینما را در مسجد تعریف کنیم؟
به طور قطع مسجد هر محلّه و منطقهای متشکل از کودکان و نوجوانان و جوانان و بزرگسالان میباشد. اگر هیئت امنای مساجد و امام جماعت هر مسجدی، برای شکوفایی حضور در مسجد، برنامهای در قالب «مسجدسینمایی» طرح ریزی کنند، تعداد افراد حاضر افزایش خواهد یافت. هدف از برگزاری، فقط به معنای حضور در مسجد نیست، بلکه ما از این طریق کودکان را به همراه والدین خود به سمت مسجد دعوت کرده و در کنار آن به هدف خود که همان جذب کردن کودک به مسجد میباشد، خواهیم رسید.
چندین راه برای برگزاری این روش وجود دارد:
الف. هیئت امنا و امام جماعت و یا هرکسی که مسئولیت فرهنگی مسجد را برعهده دارد، با تشکیل گروه تئاتر و یا گروه فیلم، به راحتی میتواند در قالبهای دینی و قرآنی فیلمنامهای را طرح ریزی کرده و از اقشار حاضر در مسجد، افرادی را برای نقشهای مختلف انتخاب کند و پس از تمرین و تکرار، فیلمهای کوتاهی را کارگردانی و اجرا کنند و به مرور زمان با استفاده از تجربیاتِ دیگر کارگردانان و بازیگران، کمیّت و کیفیت ساختن این فیلم ها را بالا ببرند.
نکتهی مهمی که در اینجا وجود دارد، این است که قالب داستان فیلم یا تئاتر، باید حول محور تربیت در مسجد با حال و هوای قرآن و ادعیه و از این دست موضوعات باشد، تا ثمره آن به صورت مجسّم برای افراد ملموس شود؛ و از همه مهمتر نقشآفرینی و بازی گرفتن از کودکان و نوجوانانی میباشد که برای اولین بار و یا در دفعات ابتدایی حضور در مسجد، چنین نقش و مسئولیتی را مییابند.
اگر ساخت فیلم از مساجد و با تفکّری مسجدی حاصل شده و این فیلم در جامعه منتشر شود، برای کسانیکه اولین بار اینچنین طرحی را مشاهده میکنند، جالب خواهد بود و ایشان کنجکاو و مشتاق خواهند شد تا خود را به مسجد ملحق سازند. در واقع ساخت فیلم مسجدی، بعد از گذشت زمان، آمادگی خوبی را برای ساخت فیلمهایی با کیفیت بالاتر و محتوایی عمیق و معرفتی برای جامعه ایجاد خواهد کرد.
ب. روش دیگر این است که ما بتوانیم مجموعه فیلمهای ارزشی را با همکاری نهادهای مربوطه، به محوّطه مسجد بیاوریم؛ اگر مسجد دارای حیاط و یا سالن جدا باشد، ابتدا در آنجا برگزار کنیم، در غیر این صورت میتوان اجرای فیلم را در خود مسجد برگزار کرد.
برای بازدهی بیشتر این حرکت، میتوان کارشناسان مذهبی و یا کارشناسان مربوط به فیلم مورد نظر را هماهنگ کرد تا با توجّه به محتوای فیلم، برای نقد و تحلیل و نیز بیان نکات تربیتی برای کودکان، حضور داشته باشند. اینگونه میتوان به مقصود و هدف خود با ایجاد فضایی متفاوت دست یافت. اگر کودک را با این راهکارها با مسجد آشنا کنیم، دیگر چنین فضایی برای کودک تکراری و کسل کننده نخواهد بود. البته باید توجّه داشت که در این شیوه به طور غیرمستقیم به جذب کودکان به مسجد خواهیم پرداخت، شیوهی مستقیم اینگونه است که به والدین نکاتی گفته میشود، تا از طریق تدابیر والدین، ایشان به حضور در مسجد مشتاقتر شوند. در واقع این روش، تبلیغ و یا دعوتی شاد برای حضور در مسجد میباشد.
ج. متأسفانه ما همیشه فضای سینما را به عنوان مکانی برای دیدن فیلم تعریف کردهایم، در حالیکه ما میتوانیم از این مکانها برای اجرای برنامههای دیگر استفاده کنیم. با استفاده از فضای سینما میتوانیم مجموعه کودکان مسجد را به سمت تربیت مسجدی و مقصود و مطلوب خود سوق دهیم.
اگر گروههای تئاتر و فیلم مساجد خود را به انجمنهای مربوط به این امور فرهنگی، معرفی کنیم، در ایّام مسابقات، با عنوان بچههای مسجد، میتوانیم ارزش کودکان و حضور آنها در مساجد را به همراه موفقیتشان نمادسازی کنیم، تا دیگران هم به حضور در مسجد ترغیب شوند.
در واقع آنچه که از بیان این شیوهها حاصل میشود، هموار و آسان ساختن حضور کودکان در مسجد است؛ یعنی این روش به عنوان راهکاری بوده است که میتوان حتّی بیش از این هم به آن پر و بال داد، تا اینگونه کودک را با مسجد مأنوس کرد. بی شک اگر کودک با تفکّری دینی، به اجرای این فعّالیتها بپردازد، این تعالیم هم به شکلگیری شخصیت او کمک خواهد کرد و هم خود فرد، تلاش خواهد کرد تا این نتیجه مطلوب را در جامعه نیز پیاده کند؛ چرا که تعلیم و آموزش مسجد، فرد را محدودگرا تربیت نخواهد کرد.
منبع: محراب
N129/U0/S1,/C19/T3