پایگاه خبری مسجد نیوز

مسلمانان صدر اسلام اشتیاق زیادی برای ساختن مسجد از خود نشان می دادند. این علاقه و شوق وافر ناشی از سیره عملی پیامبر(ص) بود. رسول خدا(ص) بعد از ظهور اسلام اقدامات فراوانی انجام داد که یکی از مهم ترین آنها تشویق به مسجد سازی بود. پیامبر اکرم (ص) بعد از هجرت نخستین اقدامی که انجام داد ساختن مسجد بود. رسول اکرم(ص) فرمود: هرکس مسجد بنا کند خداوند خانه ای در بهشت برای او می سازد.

رسول خدا در اوایل هجرت دو مسجد با دست مبارک خود بنا کرد. این دو مسجد عبارتند: از مسجد النبی(ص) و مسجد قبا. مسجد النبی به منزله مسجد جامع شهر مقدس مدینه بود و روزهای جمعه در آنجا به امامت پیامبر(ص) نماز برگزار می شد. بعد از آن دو مسجد به سرعت نه مسجد دیگر در محل های مختلف قبایل با یاری و همراهی رسول خدا(ص) ساخته شد. در این مساجد نماز جماعت اقامه می شد و با اذان بلال نماز برپامی گردد. کتانی مساجد نه گانه صدر اسلام را به این ترییب بیان می شد. مسجد راتج، مسجد بنی عبدالاشهل، مسجدبنی عمرو بن مبذول، مسجد جمینه، مسجد بنی سلمه، مسجد بنی رزیق ، مسجد غفار، مسجد اسلم و مسجد بنی عمرو بن النجار.

پیامبر خدا(ص) به ساخت مساجد در میان قبایل و تیره های عرب کمک می نمود. ایشان برای ساخت مسجد در آن مکان حضور می یافت، مکان مسجد را دقیقا تعیین می نمود و قبله آن را مشخص را مشخص می کرد. جابر بن اسامه اظهار می دارد که روزی نبی خدا را با عده ای از اصحاب در بازار مدینه دیدم. از همراهان پرسیدم پیامبر(ص) از کجا می آید؟ گفتند: از محله تو. گفتم: برای چه کاری؟ گفتند: به آنجا رفته بود تا محل مسجد و قبله آن را تعیین کند. آنگاه که به محل خود بازگشتم دیدم که حضرت رسول(ص) محل مسجد را مشخص نمودند و چوبی را به عنوان علامت قبله نصب نمودند.

رسول اکرم به محلات مختلف مدینه می رفت و مساجد را معین می کرد یا قبله آن رانصب می نمود یا اولین نماز را در آنجا اقامه می کرد وبدین صورت مراسم افتتاح مساجد را برگزار می کرد هر چند محل دائمی نماز مسجد النبی بود. مردم محله های مختلف به آمدن پیامبر(ص) به مسجدشان تبرک می جستند و علاقه داشتند از این طریق آن مسجد رسمیت پیدا کند.

آن حضرت به مسجد قبا زیاد می رفت و می فرمود: نماز در مسجد اجر عمره دارد. مسجد ابن ابی کعب محل رفت و آمد و اقامه نماز آن حضرت بود. پیامبر(ص) به جهت خدمات سعد بن معاذ در راه پیشرفت اسلام به مسجد محله سعد عنایت داشت و گاهی نماز عصر را در آنجا اقامه می کرد.

رسول خدا در سفرها، غزوها و نبردهای اسلام مکان هایی را برای نماز اختصاص می داد. این مکان ها توسط مسلمانان حفظ شد و به عنوان مسجد رسمیت پیدا کرد. ایشان در راه حرکت به سوی خیبر در کنار کوهی به نام عصر مسجدی بنا کرد. نقل شده است که در راه حرکت به سوی طائف در محله ای به نام لیه در نزدیکی طائف، پیامبر(ص) با یارانش نماز گزاردند. این هشام از مساجدی یاد می کند که پیامبر(ص) در راه تبوک بنا کرد یا در آنجا نماز گزارد. برخی از آنها عبارتند از مسجد تبوک، مسجدثنیه مدرن، مسجد ذات الزرب، مجد اخضر، مسجد الا، مسجد صدر حوضی، مسجد صعیر، مسجد وادی القری، مسجد مروه و مسجد ذی خشب.

نکته جالب این که اولا پیامبر(ص) به جز اینکه که درشهرها فرهنگ مسجد سازی را رواج داد. در مسیر راه ها و اردوگاه ها نیز اقدام به بنای مساجد و ترویج فرهنگ مسجد سازی می نمود. ثانیا هر گاه به نحوه ساختن مساجد در صدر اسلام خصوصا مساجدی که شخص پیامبر(ص) بنا می کرد مراجعه کنیم، به دست می آید که مسجد سازی تنها با تعدادی سنگ انجام می شد. آن حضرت دستور می داد تعدادی سنگ بیاورند، آنها را کنار یکدیگر قرار می داد و قبله نیز با سنگ یا چوب مشخص می شد. هنگام سخن گفتن از مساجد در صدر اسلام هزگز نباید ذهن به سمت دیوار، سقف، ستون، مناره و بناهای مجلل برود.

آن بزرگوار مساجدی را که در راه بنا می کرد با استفاده از مصالح اولیه ای بود که در مسیر فراهم می نمود و این مصالح چیزی جز تعدادی سنگ و چوب نبود زیرا که در بیابانهای سوزان و خشک حجاز جز چوب و سنگ چیزی یافت نمی شد.

اگر ساختمان مسجد النبی را در نظر گیریم، در آغاز تعدادی سنگ به همراه چند دیوار کوتاه بود. پیامبر(ص) در خیبر دستور داد اطراف محلی را سنگ چین کردند و آن محل به صورت مسجد درآمد. عبدالله بن عمیر نقل می کند که جدش خدمت پیامبر(ص) رسید. رسول خدا(ص) به وی مشک آبی داد و به او دستور داد که این آبها را در فلان مکان بریز و در آن جا مسجدی بساز، رسول خدا(ص) در نامه ای به اهل عمان چنین نگاشت: از محمد رسول خدا به اهل عمان، سلام علیکم اما بعد گواهی دهید که خدایی جز خدای یگانه نیست و من فرستاده او هستم. زکات بپردازید و برای خود مساجدی بسازید.

حاصل آنکه رسول خدا(ص) مساجد فراوانی را با دست مبارک خویش بنا کرد یا تعیین قبله نمود یا در آنجا نماز گزارد یا دستور داد تا آن رابنا کنند و از این طریق اهتمام ویژه خویش را به فرهنگ مسجد سازی نشان داد. ایشان مساجد زیادی را در اقصی نقاط جزیره العرب به وجود آورد و رفته رفته مسجد سازی فرهنگ عمومی شد. هرجا سپاه اسلام می رسید مسجد هم به وجود می آمدو کسانی که به اسلام گرویدند اولین اقدامی که در قبیله خود می کردند ، ساخت مسجد بود، بدین ترتیب مسجد مشخصه اصلی اسلام شد. پیامبر(ص) به اصحاب خویش دستور داد: هرگاه مسجدی دیدید در آنجا به نماز بایستید و با اهل آن قبیله نجنگید.

منبع: کتاب مسجد و سبک زندگی

N1240/U0/S6,/C3/T3