مسجد تاریخی «خَمسه طَیّبه» در آستانه تخریب است
یک کارشناس ارشد معماری از احتمال قریب الوقوع تخریب مسجد تاریخی «خَمسه طَیّبه» که در جوار پروژه آفتاب قرار دارد، خبرداد.
به گزارش پایگاه خبری مسجد نیوز: «فاطمه خورشیدی» در گفتگویی، اظهار کرد: مسجد «خَمسه طَیّبه» یکی از ۴۴مسجد اصیل بافت تاریخی گرگان است که از بدِ حادثه، در محدوده پروژه آفتاب واقع شده و متاسفانه هرآن بیم تخریب آن می رود.
این کارشناس حوزه معماری افزود: این مسجد در سال ۱۳۴۰در خیابان سرخواجه بنا شد، زمانی که خیابان کشی های وسیع شهری و تخریب های متعاقب آن به اتمام رسیده بود، بنابراین مسجد نه تنها در این سال ها تخریب نشد بلکه رشد مطلوبی نیز داشته است.
خورشیدی تصریح کرد: این مسجد دارای یک حیاط در جبهه جنوبی، یک شبستان دو طبقه در جبهه غربی و حیاطی ثانویه در جبهه شمالی است که بنا را در اندک زمانی پیش از این به بافت تاریخی وصل می کرد.
وی تصریح کرد: بخشی از این بافت تاریخی ارزشمند به علت پیشرفت پروژه آفتاب کاملاً از بین رفته است.
خورشیدی ادامه داد: از حیث موقعیت شهری، خمسه طیبه جزو مساجد محلی است که نشان دهنده حوزه نفوذ نسبتاً بالای آن است.
وی اضافه کرد: این مهم را می توان از مراجعه مداوم مردم در طول روز و فعال بودن مسجد در کلیه اعیاد و عزاداری ها نیز دریافت.
وی گفت: از حیث ویژگی های منحصر به فرد، خمسه طیبه از معدود مساجد تاریخی حیاط دار در گرگان و تنها مسجدی است که مأذنه چوبی آن سالم و پابرجا ست.
کارشناس ارشد معماری اظهار کرد: اگر بخواهم دلیلی بر اهمیت این مأذنه بگویم باید به سبقه سنتِ معماری مساجد تاریخی گرگان بازگشت. توضیح مختصر آنکه با توجه به اقلیم و فرهنگ شهر گرگان، مساجد گرگانی اصیل فاقد هرگونه گنبد، منار یا مناره های جفتی بوده اند.
وی بیان کرد: در آن زمان قوم بَنگِشی ها از منطقه بنگش در افغانستان به این سرزمین مهاجرت کرد و از آنجا که ملک و زراعتی نداشتند و همچنین به سبب مهارت در کار با چوب، نجاری را در پیش گرفتند تا محلی برای امرار معاش خود فراهم کرده باشند.
خورشیدی ادامه داد: بنگشی ها منبت و خراطی و نجاری های خُرد می کردند و همچنین در برخی مساجد نیز مشغول به کار نجاری بودند.
وی تصریح کرد: از وجهی دیگر گرگان شهری مذهبی بود و بهترین راه پذیرفته شدن مهاجران از سوی مردم بومی، ساخت یک مسجد به نظر می رسید.
این کارشناس ادامه داد: بنابراین بنگشی ها در محله شیرکش و در نزدیکی مدرسه دقیقی مسجدی بنا نهادند به نام مسجد بنگشی ها که امروزه به مسجد ابوذر معروف است. اما این مسجد تفاوتی اساسی با مساجد اصیل داشت و آن مأذنه چوبی بود که در قسمت کلاغ نشینِ سقف الحاق شده بود که امروزه بر اثر تغییرات، مأذنه به کلی تخریب شده است.
خورشیدی بیان کرد: بنگشی ها در زمان به دست گرفتن تعمیرات در مساجد «خمسه طیبه»، «مُلّاعلی» و «استاد کریم» نیز، این گونه از مأذنه را الحاق کردند که در حال حاضر این عنصر صرفاً در مسجد خمسه طیبه باقی مانده است و همانطور که پلاک های مجاور آن به نوبت تخلیه و تخریب می شوند، متاسفانه این مسجد نیز به دلیل مجاورت با پروژه آفتاب، به زودی تخریب خواهد شد.
منبع: مسجد نیوز
N11146/U30/S1,2,3,4,7,/C50/T1