افول تدریجی یک مسجد در سایه غفلتها
اگرچه یکی از دلایل شهرت مسجد و مدرسه علمیه فتحیه، جنبه سیاسی و انقلابیگری آن بوده است و بزرگانی همچون مقام معظم رهبری در آنجا درس گفته و منبر رفتهاند، اما این روزها به دلایل متعدد از آن رونق درس و بحث خبری نیست ... .
پایگاه خبری مسجد نیوز: حتی در گرم ترین روزهای تابستان پایتخت، هستند اماکن و فضاهایی که حضور در آنها خنکایی مطبوع را هم به جسم و هم به روح آدمی هدیه می کند مثل مسجد و مدرسه علمیه فتحیه که آرامش زیر سایه درختان بلند محوطه آن، باعث می شود گرمای هوا را از یاد ببری.
آنچه در نگاه اول مخاطب را جذب می کند معماری زیبای به یادگار مانده از عهد قجری این مسجد است با حجره هایی که در گوشه گوشه مدرسه علمیه فتحیه جا خوش کرده اند و حوضی که در میانه حیاط با ماهی های قرمزش موجب توقف نگاه ها می شود.
البته نمای بیرونی این دو مرکز دینی و فرهنگی و علمی هیچ ارتباطی با تصویر ترسیم شده ندارد. ظاهری که فقدان جذابیت های بصری در آن به خوبی مشهود است. ای کاش آیت الله سید محمد حسین مرتضوی لنگرودی که صاحب رساله علمیه است و درس خارج فقه و اصول نیز تدریس می کند و سال ها است تولیت مسجد و مدرسه علمیه فتحیه را بر عهده دارد، فکری برای ظاهر و نمای بیرونی این دو نهاد بکند.
البته در این باره نمی توان از غفلت اداره کل گردشگری و میراث فرهنگی استان تهران و اداره شهر تهران آن چشم پوشی کرد، گویی یادشان رفته وظیفه اصلی شان حفظ و نگهداری مراکزی با این همه قدمت و جذابیت است.
نکته مهم درباره مسجد و مدرسه علمیه فتحیه همسایگی این دو نهاد دینی علمی است که به خوبی خود را در این منطقه از تهران نشان می دهد؛ همسایگی ای که باعث شده طلاب این حوزه دیرپا، خیلی زود کار تبلیغ دین را از طریق منبر رفتن در همین مسجد آغاز کنند.
اگرچه مسجد و مدرسه فتحیه در گذشته رونق بسیار داشته اما این روزها از آن رونق خبری نبوده و اصطلاحا حالشان چندان خوب نیست. البته دلایل متعددی در این باره وجود دارد که در ذیل به برخی آنها اشاره می شود.
برای مثال قوانین دست و پاگیری برای حضور غیر طلاب و غیر روحانیون در مدرسه علمیه فتحیه وجود دارد؛ چنان که بر سر در ورودی این حوزه که درست در بخش غربی شبستان مسجد فتحیه قرار دارد، نوشته اند: «بنابر وصیت واقف، حضور غیر طلاب در این مدرسه جایز نیست.»
اینکه چرا واقف و متولی کنونی این مسجد و مدرسه چنین قوانینی را وضع کرده اند به نیت آنها برمی گردد و بحث درباره آن بیرون از حوصله این مجال است؛ اما این سوال را که چرا باید صف مردم از صف روحانیون جدا شود؟ به ذهن متبادر می کند.
خبرنگار ما این موضوع را از حجت الاسلام و المسلمین «سید صدرالدین لنگرودی» از کارگزاران مسجد و مدرسه علمیه فتحیه جویا و با این پاسخ روبرو شد: «مگر مردم عادی اجازه حضور در دانشگاه ها و سایر مراکز علمی را دارند.»
وی در پاسخ به این سوال که «آیا شبیه دانستن وضعیت روحانیون با دانشگاهیان، شیوه رایج در میان علما است؟» اظهار کرد: در اینکه روحانیون باید از دوران تحصیل با مردم دارای تعامل باشند، شکی نیست ولی این موضوع نباید موجب اختلال در روند تحصیلی و تهذیبی طلاب شود.
همچنین، آیت الله «سید محمد حسین مرتضوی لنگرودی» که کهن سال ترین بازمنده خاندان عالم پرور لنگرودی ها است چند سالی به دلیل کهولت سن و کسالت، کرسی درس خارج فقه و اصول خود را از این مسجد و مدرسه جمع و در بیتش که کمی بالاتر از میدان قیام و نزدیک به حسینیه معروف هدایت است (حسینیه ای که حجت الاسلام واالمسلمین حسین انصاریان، منبری معروف آن را وقف کرده) پهن کرده است. همین موضوع یکی از دلایل ار تکاپو افتادن مسجد و مدرسه علمیه فتحیه است.
کسبه و مجاوران که با آیت الله لنگرودی که به امر آیت الله العظمی سید حسین بروجرودی، زعیم عالی مقام جهان تشیع از شهر مقدس قم به پایتخت کشورمان هجرت کرد، انس گرفته بودند با مشاهده عدم حضور وی و تغییر مکرر امام جماعت نائب این مسجد مثل قبل همراه و همداستان برنامه ها نیستند؛ طلاب نیز با مشاهده کاهش سطح کیفی علمی و پژوهشی این مدرسه، ماننده گذشته در این حوزه حضور نمی یابند.
این در حالی است که شخصیت های برجسته و نام آوران عرصه اجتهاد، سیاست و علم از جمله مقام معظم رهبری، آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی و آیت الله العظمی محمد تقی آملی در این مدرسه علمیه یا درس گفته اند یا منبر رفته اند یا اینکه علیه نظام طاغوت سخنرانی کرده اند. در واقع یکی از دلایل شهرت مسجد و مدرسه علمیه فتحیه، جنبه سیاسی و انقلابی گری آن است که امروزه از این موضوع نیز جز نام و نشانی و پایگاه بسیج چیز دیگری بر جای نمانده است.
به نظر می رسد، ضرب المثل «حرمت امامزاده به متولی آن است»، در فرآیند انزوای این مسجد و مدرسه صدق می کند، چراکه وقتی تولیت مسجد و مدرسه ای سال به سال در این دو مرکز دینی و علمی و فرهنگی حضور نمی یابد، چه توقعی از عموم مردم و طلاب می رود؟
نهایت آنکه امیدواریم با درایت های مسئولان میراث فرهنگی، مرکز رسیدگی به امور مساجد و مرکز مدیریت حوزه علمیه، بار دیگر شاهد رونق مسجد و مدرسه علمیه فتحیه باشیم؛ البته ذکر این نکته ضروری است که مقاومت تولیت فعلی این مجموعه در برابر پیوستن حوزه علمیه فتحیه به مرکز مدیریت حوزه علمیه استان تهران، باید از میان برداشته شود تا این مرکز استادان ممتازی را به این حوزه گسیل دارد.
منبع: شبستان
N10119/U30/S1,2,3,4,7,/C50/T1